30 dic 2010

Concertu da Capilla Extravagante.

Si u día 27 de Febreiru, us Ministrís da Serra, baju a dirección du nosu paisanu Manuel Pascual Gómez, mus deleitaran cu magistral concertu de música sacra dus siglus XV y XVI.

Adiel tardi, ena Igresia Parroquial du nosu lugal, de novu arropaus cu impresionanti ábsidi trazau pur Pedro de Ybarra, levau a bo términu cuas mágicas mans du mestru canteiru Sancho Ortiz y baju a dirección, tras a morti de Pedro de Ybarra; de Juan Bravo, alá pur u siglu XVI y sobri u altar que presidi u retablu maiol, du siglu XVII, contratau pur Diego de Salcedo cua ajuda (aixua) du ensambladol Antonio González Ramiro; volveran us Ministrís da Serra, nesta ocasión bautizaus comu "LA CAPILLA EXTRAVAGANTE"; a invitarmus a viajal (viaxal) enu tempu y enu espaciu ficendu un recorriu pur us vilhancicus, rescataus de melodías gregorianas anónimas, du Cancioneru du Palaciu Real dus Reis Católicus, asina comu de recunhocius compositoris europeus y das obras mais aplaudías du Renacimentu espanhol.

Desta maneira, sentaus enus bancus da Igresia y absorvius pur as envolventis notas da chirimía, das cornetas, u sacabuchi, a percusión y a angelical vo da nova solista Linde Van der Veken; ficemus un placenteiru viaji pur us siglus du X u XVI.

U nomi "La Capilla Extravagente", comu se dí enu programa que mus facilitaran a entrá du concertu; recorda u corpu de músicus que se desplazaba d´un lugal a otru en busca de mecenas que les dera trabalhu.

Pur entoncis, suponhu qu´us mecenas serían as Parroquias, Obispaus y us palacius reais. Asina comu as familias cortesanas, de realengu y rancia nobreza qu´us chamarían en ocasions especiais comu bautizus dus seis retonhus, casamentus...

Estis músicus eran us ministrís, cunhocius según a parti de Espanha ondi se encontraran comu: Menistriles, Ministriles, Ministrils, Ministrers. Ven das palabras latinas "ministerium y minister" y é un´a continuación du qu´ena Edai Media chamaban juglaris y trovadoris. U nomi evoluciona cu pasu dus anus, de maneira qu´a partil du siglu XVI u aplicaban pa aquelis que ficían soal instrumentus de ventu o de meira (madeira).

Mus ofreceran de postri u vilhancicu populal valverdeiru, que ei ya non recordaba; denominau: EI VÍ U MININU JESÚS.

As letras das cancions popularis tenin mutas variacions. Ca persoa según se creia que s´acordaba o según a sua propia inventiva diba incorporandu versus. Pareci sel qu´a letra du vilhanciu "Ei ví u mininu Jesús" que mus cantaran, era un´a versión de Catalina, madri de Manuel Pascual. Hay quen pensa que a sua madri tamén tuvu mutu que vel cua música du vilhancicu.

Si queréis sabel mais desta actuación asina comu de ca un dus que forman a Capilla Extravagante aquí tenhu, a vosa disposción, u programa:

LA CAPILLA EXTRAVAGANTE.

Si vus interesa u vilhanciu, clicandu sobri u enlaci u tindis:

VILHANCICU: EI VI U MININU JESÚS.

Tamén he editau esti pequenu y artesanal vídiu da actuación, que nun chega a 10 minutus, enu que recolhu dois vilhancicus; un gregorianu y u valverdeiru. U he feitu de forma artesanal, cua cámara de retratus y sin trípodi. Pur isu, ni u soniu, ni as tomas, ni u resultau final son profesionais; u que me obliga a subilu a alta resolución y pur isu, si tarda en cargal; será milhol que dejéis primeiru que se cargui u compretu y dispois velu. Suponhu que sabréis entendelu.



Aproveitu pa deseal a toas aquelas persoas que vus paséis pur aquí, un anu 2011 cheu de muta armonía, pa, abundancia, equilibriu, soidi y felicidai.

11 dic 2010

U Val de Xálima y a sua fala.


Esta obra "U VAL DE XÁLIMA Y SU FALA. PAISAJES DE MI VIDA" a fizu u nosu paisanu Luis Rafael López, participandu enu Programa: Paisajes de nuestra vida, dentru du segundu ciclu da "Aula de la Experiencia", da Universidai de Huelva, duranti u pasau cursu 2009-2010 y baju a coordinación du Sr. Catedráticu
d´aquela universidai D. Jesús Monteagudo López Menchero.
Luis me fizu acreedol un´a copia y me quedí prendau d´ela. Muy a pesal du propiu autol, que antis de que ei leera ni siquera u títulu; cu muta humildai me dicía qu´a treia purque ei había mostrau interés en cunhocel a obra, cuandu él andaba recopilandu datus y sólu le rondaba ena cabeza unha vaga idea du que podría
sel u resultau final.
Me quedí prendau, purque intuía desde ya fai algún tempu que Luis tinha un´a predisposición innata pa contal historias que inda nun había explotau.
Si ben u trabalhu nun é propiamenti un relatu d´aquelis tempus que le tocó vivil de pequenu, sí é un´a forma valenti, meditá y magistral de expunhel fora du nosu lugal y dientri de persoas cultivás, as características físicas, a flora y a fauna, us aspectus mais importantis da geografía e hidrografía; notas relativas a nosa historia, mezclás cuas suas vivencias personais, un´a muy ben documentá exposición sobri a NOSA FALA. Toa a obra adorná cu mutas y muy boas fotus y terminandu cua palreira entre dois velhus, que perteneci a un trabalhu que mei difuntu padri tituló: "Du que en otrus tempus foi Valverdi".
Te doy as gracias Luis, primeiramenti pur u detalli de punhel u brochi cu relatu de mei padri, tamén pur darmi u permisu pa subil a copia a ré de redis cu fin de qu´aquelas persoas que queiran, podan bajala pa sua consulta.
Te sigu animandu pa que algún día mus sorprendas cu esa gracia especial que tes pa plasmal as tuas vivencias de zagal enu nosu valverdeiru.
Nesti bolg tes a porta aberta.
A copia se poi bajal, clicandu encima desti enlaci:
U VAL DE XÁLIMA Y A SUA FALA.
Si sintís curiosidai puru nosu vali, Valverdi, a nosa fala y a sua genti, vus animu a que eitéis un vistazu, tamén podéis bajala pa consulta. Si utilizas parti de ela pa un trabalhu tei, u mínimu que pedimus é que faias referencia a ela y u sei autol.

8 dic 2010

Pelea entri duas mulheris.

Le dicía un´a a otra:
"Anda pai fedionda,
que nun se poi estal u tei lau
purque cheiras qu´atrisondas".
A segunda respondi:
"Pa isu tu que eris un´a foreira,
qu´u tei lau nun se fala mais que de petrineiras.
Que si a petrina de fulanu,
que si a petrina de citanu."
Replica a primeira:
"Isu pa tí que te gusta mais cu pau.
Que en cualquer petrina te gustaría metel a man".
Apareci un´a terceira y pa conformidai de un´a d´elas dicía:
"Cálati mulhel nun le faias casu a esa chispoleta
que nun sabi ni facel puntu pa un´a calceta".

Esta pequena obra inédita perteneci a mei difuntu padri Segundo Corredera.
A vecis se le vinhan coisas a cabeza d´as suas viviencias de pequenu fundamentalmenti, que escribía enu reversu das folhas dus calendarius y otrus papeis de utilidai ya caducá, pa reciclalus.
Fai mutus anus, ena revista ya desaparecía AGATAE; publiquí un artículu utilizandu otra composición sua, que subiré mais adientri, medianti a que, cun muta maestría diba ficendu relación dus motis du lugal. Vistu u interés de varias persoas du lugal, le pidí y colaborí cu él editandu un´a cinta de casseti cua dita relación.
Algun´a otra comu a palreira entre dois velhus a insertí enu anu 1984 a modu de "voz en of" enu vídeu: "VALVERDE DEL FRESNO - HISTORIA VIVA DE UN PUEBLO" U autol se chama Domingo Berrío, filhu de paisanu nosu emigranti, que non vivin ca agora. Desta obra se envió, nun faira inda dois anus, un´a copia a filmoteca de Extremadura.
Destas pequenas composicións tenin copias linguistas que investigan sobri a nosa fala, comu Xosé Enrique Costas y Enrique Gargallo, entre otrus; a us cuais agradezcu de corazón que hayan feitu mención delas en suas obras.
Enu esencial he respetau u escritu de mei padri. Ena estructura du textu he incluíu, pa dali mais movimentu; as entrás de ca un´a das mulheris cuandu van a respondel. En cuantu a grafía, he adaptau algun´as palabras a forma comu ei, personalmenti, creu que deberíamus escribil.
Avisu a navegantis qu´esti blog está vivu y que según voy acaparandu mais lu, voy modificandu us vocablus pa adaptalus as lucis que me van alumbrandu.
Tamén encontraréis otrus que non tenhu claru comu escribilus inda agora y pur isu en ca artículu, inclusu enu mismu artículu poi aparecel de varias formas.
Disculpei estas incertidumbris. Pensei que mus encontramus enu balbuceu du qu´amihán poi sel u nosu Xalimegu escritu.

23 jul 2010

As Ellas. A procedencia du sei nomi.

Tenin claru us investigadoris qu´ena prehistoria u territoriu das Ellas estaba habitau en razón a que existin restus arqueológicus que asina dan fé destis poblamentus tan ancestrais.Enu que creu que nun se ponin d´acordu é ena procedencia du nomi du lugal.

Temus que tel en conta que u nomi apareci, pul u menus; de toas estas maneiras escritu au largu da historia: Elgiam, Elgias Elyas, Elxes, Herjes, Heljes, Herjas, Heljas, Eljas.

Veamus alguns ejemplus.

Pa Domingo Domené Sánchez, enu sei libru “HISTORIA DE LA SIERRA DE GATA”, u lugal das Ellas conta con toas características pa vil d´un poblau vetón y fundamenta a sua postura cua nota 29 escrita ena página 20 du libru dicendu: “Aunque casi todo el mundo (BERJANO, CANILLEROS, VELO Y NIETO,...) identifica a Eljas con Ergastulum, como muy bien dice FRADES GASPAR nadie explica de "dondi sacan tal nomi". Sabemos que existía una gens, algo así como una tribu, llamada Aelciocum (SÁNCHEZ MORENO, E.: Vetones: historia y arqueología de un pueblo prerromano. Madrid, 2000, pág. 233) que podríamos traducir como de los Aelcios, ¿pudieron estos Aelcios vivir en un lugar llamado Aelcia, de donde derivaría Eljas?. En la Edad Media a esta localidad unas veces se le llama Elgias y otras Elyas.

Mais adientri escribi qu´u primel obispu da Ciai (Ciudad Rodrigo), D. Pedro da Ponte, foi confirmau cua bula du papa Alejandro III, ena que se citaban monasterius comu u de “Eltios” que estis monasterius se tenin que entendel comu pequenas igresias pa prestal asistencia religiosa us pastoris qu´anduveran pul estas terras; considerandu qu´u nomi de “Eltios” debía de tratarsi d´un error de escritura cuandu se quería dicel “Ellias”, atravéndusi pul u tantu Domené a dicel que u tal monasteriu se refería a Eljas. Y continúa cu que transcribu da sua man:Creemos que ese monasterio pudo estar en el paraje conocido como San Miguel, en el cercado de “El Rubio” donde la tradición local dice haber existido un poblado, creencia que se ve confirmada por el hallazgo de sillares de muy buena calidad, fustes de columnas y un sepulcro antropomorfo; está además próximo al llamado Camino Real que une San Martín de Trevejo con Valverde del Fresno”. Y finaliza, pa dal mais forza a sua teoría que:Todavía hoy, los habitantes de Eljas cuando hablan de su localidad la llaman, fonéticamente, As Ellas, bastante parecido a las Ellias que proponemos como nombre correcto en la transcipción de la bula papal”.

Florencio-Javier García Mogollón enu sei libru recén editau baju u títulu: “Viaje artístico por los pueblos de la Sierra de Gata (Cáceres). Catálogo monumental.” Dici ena página 104; copiau au pé da letra: “Según opina Paredes Guillén, durante la dominación romana se llamó Ergastulum, que significa cárcel de siervos, de donde derivaría el nombre actual”.

Florentino Parra Iglesias enu sei libru “En el confín de Sierra de Gata”, y tendu en conta u ditu pul Paredes Guillén, deixa enu airi a probabilidai bastanti aventurá de que u gentiliciu “lagarteiru” pudera vil de Ergastulum. “Ergas…ergasteros, lergateros, lagarteros…¿Quién lo sabe?”

Enu privilegiu de confirmación, otorgau pul u Rei Fernandu III “u Santu”, ena fecha de 2 de Abril de 1231, cu que confirmaba us fuerus de Salvaleón; cuandu vai anotandu as lindis du términu de Salvaleón, apareci: “…quomodo vadit recta linea ad Elgiam, exinde per Elgiam ad sursum usqued ad Portum de Ladrones, quomodo dividit cun Navas Frias…”

Pul otru lau, enu sei magníficu y profusamenti documentau traballu sobri SALVALEÓN, publicau u anu pasau enus númerus 12, 13 y 14, con fé de erratas ena página 58 du númeru 15 da revista DETECCIÓN & MONEDAS, u numismátólogu e incansabli investigadol da historia desti u nosu queriu rincón, Enríque Burguet Fuentes, recollía unha leyenda que, según él; se ven contandu de sempris enus fogais y u calol dus braseirus y das chimeneas. Vus anotu u que escribi ena página 15 da publicación 14 de aquela revista:“que el final de Salvaleón se produjo durante una guerra con los vecinos portugueses de la raya, y, que a medida que los portugueses, iban ganando la contienda, los hombres de Salvaleón, quedándose al frente de la lucha, oportunamente, en un último intento de salvación de sus intereses, optan conveniente, dejar escapar a sus mujeres y niños, al pueblo de Eljas, pueblo al que desde entonces se le llamará “las Ellas”, por ellas, aquellas mujeres que huyeron de Salvaleón para refugiarse allí, en las Eljas, por ser el lugar en aquellos instantes, más idóneo y seguro”.

Medianti Decretu de 10 d´Octubri de 1749, u Rei Fernando VI promulgó a creación du Catastro de Ensenada, cu fin de leval a cabu unha reforma fiscal pa sustituil as complicás e injustas rentas pruvinciais pul un solu impostu, a “Contribución Única” que nun se chegó a leval a cabu.

Nesi Catastro de Ensenada, en relación cua villa das Ellas, comenza asina: “En la Villa de las Heljas, del Departamento de la de Alcántara, a veinte y tres días del mes de Agosto de mil setecientos cincuenta y tres años…”

Pa finalizal voy a transcribil u que se dí sobri as Ellas enu “DICCIONARIO GEOGRÁFICO-ESTADÍSTICO-HISTÓRICO DE ESPAÑA y sus posesiones de ultramar”. Se trata de unha obra que recolli información de toas as poblacións de España, foi editá entre 1845 y 1850 pul Pascual Madoz Ibañez y comprendi 16 tomus.

Ena página 469 du tomu VII, editau enu anu 1847 apareci u que sigui: “Este pueblo suele llamarse Herjas y Heljas, variando así la forma de escribirle. En 13 de noviembre de 1340, estando el rey en Valladolid, dio privilegio de donación de la aldea, entonces de Coria, Herjes, al maestre de la Orden de Alcántara Don Gonzalo Pérez y a dicha Orden, con sus términos é con los pobladores que son e fueren, é con la justicia con todos los pechos é fueros é derechos que nos y abemos é aber debemos…”

Quedu aberta a porta au debati, pa que toas aquelas pesoas que lean esti artículu se sintan libris de sacal as suas propias conclusións y vus doi as gracias pul habel chegau hasta aquí.

12 jun 2010

Denuncia de José Luis Martín Galindo.


A mediaus de Maio, D. José Luis Martín Galindo, gran defensol da fala dus tres lugaris que eí he bautizau comu Xalimegu, me envía unha carta cun varius ejemplaris du sei folletu "LA ESTRATEGIA DEL NACIONALISMO GALLEGO EN EL VAL DE XÁLIMA...o las acciones para la absorción lingüistica y cultural de Eljas, Valverde y San Martín de Trevejo".
Dici Martín Galindo que publicó esti folletu pa denuncial y desentrañal as actividais du Bloque Nacionalista Galego(BNG) en colaboración cu ayuntamentu de San Martín de Trevellu; según se dó conta cuandu víu ena prensa qu´u BNG a mediaus de Diciembri du anu 2009, había presentau unha enmenda enu Congresu dus Diputaus au proyectu de reforma du Estatutu d´Autonomía de Extremadura, que se tramita enas Cortis de España pidindu u recuñocimentu da Fala.
Comenza u sei traballu cua pregunta "¿Por qué publico este folleto?"
Contestandu que, enu anu 2007 envió au Presidenti da Junta de Extremadura, grupus parlamentarius da Asamblea de Extremadura y a otras Institucions extremeñas, un informi sobri as pretensions du nacionalismu galegu enus tres lugaris. Pretensions que se confirman cu registro pur parti du BNG enu Congresu dus Diputaus, da enmenda pa que se recuñoza y proteja "A Fala" enu novu Estatutu de Extremadura que se tramina enas Cortis.
Enu folletu publica as actividais qu´us nacionalistas galegus venin desarrollandu desde 1990, pa colonizal linguisticamenti y culturalmenti u nosu territoriu.

28 may 2010

U escudu cuas armas dus Duquis de Medina de Ríoseco.

Hasta hoxi, a casa, na calli Ramón y Cajal, da familia Frade Claros; figura nus folletins comu casa señorial du siglu XVIII, "Casa de los Frades" cu "Escudo de los de Medinacelli", y asina aparecía tamén ena ficha du inventariu du patrimoniu históricu extremeñu da Junta de Extremadura.
Primeiru, pensu que deberíamus de chamala casa de los Frade; o casa dus Fradi quitandu a "s" du final, porque us propietarius levan u apelliu "Frade" en singulal.
Falandu du escudu, tamén teñu as miñas diferencias cu que se ven dicendu y escribrindu.
Levu cerca de dois anus estudiandu sobre esti tema y d´unha coisa estoy seguru. As armas du brasón non representan u linaji da Cerda. A esti linaji, us Reis Católicus, na persoa du V Condi de Medinaceli, chamau don Luis de la Cerda, nu anu 1479 otorgaran u títulu ducal. Duquis de Medinaceli.
Siguindu a ciencia heráldica, u brasón dus de Medinaceli
é d´esta guisa: "Escudo cuartelado: 1 y 4: partido de gules con un castillo de oro aclarado de azur y de plata con un león rampante de gules coronado de oro (Castilla y León); 2 y 3: en campo de azur tres flores de lis de oro, bien-ordenadas (Francia)".
Pa entendermus falandu du lugal; us de Medinaceli, usan un brasón que está dividiu en cru. Enu primeiru y enu cuartu campus temus un castelu amarelu sobre un fondu colorau y un león tamén colorau sobre fondu brancu. Enus campus dois y tres temus tres froris de lis, ben colocás encima de un fondu azul. Miréi a figura 1.
Comu A CRÓNICA me encorseta u traballu, sin mais vo a u meollu, non sin antis ficel patenti u mei agradecimentu a Inmaculada y Pacu que m´ abriran sin niñunha traba, as portas desta singulal casa y dejaran que estudiara sin acotarmi u tempu a vasta retahíla de documentus que puseran enas miñas mans y que foran certeirus pa darmi a lu sobre u tema.
Si mus fijamus na segunda figura, y copiamus au pé da letra, da página 83 du Diccionariu dus hermanus García Carraffa, tomu 29, edición de 1956; vemus: "La rama de los Duques de Medina de Ríoseco usa las armas del Infante don Fadrique, Maestre de Santiago, que son: Escudo mantelado 1º y 2º, de gules, con un castillo de oro, y la manteladura de plata, con un león rampante de gules".
En "román paladino", escudu mantelau é aquel que enu mediu de arriba empeza unha raia vertical que mentras baja se parti en duas líneas tortas que buscan us dois laterais du escudu.
Us duquis de Medina de Ríoseco venin da segunda rama real de Castilla. Esta rama a encabeza u fillu que tuvu u Rei D. Alfonsu XI cu doña Lionol de Guzmán. Esti fillu se chamaba don Fadrique, Mestri da Orden de Santiagu, que foi mortu pur ordin de sei hermanu u Rei don Pedru I "u Cruel". D. Fadrique foi padri de dois fillus y unha filla. A sua morti, sigui u linaji sei fillu, que se chamaba Alonsu Enríquez y que tuvu 12 vástagus entre fillus y fillas.
Cu esta proli y sendu genti tan principal tuveran que desparramarsi mutu.
Enu catastru de Ensenada que figura nu archivu históricu municipal de Valverdi du Fresnu apareci D. Antonio Henríquez, viciñu de Salamanca, que percibía un censu impostu sobre us bienis de propius du nosu lugal.
Nu mismu catastru figura D. Joseph Orttigosa, cuñau de D. Antonio Henríquez que gañó un pleitu na Real Audiencia de Valladolid pur u que, entre otrus bienis du sei difuntu sogru D. Antonio Nicolás Henríquez de Guzmán, le deran a casa sita ena calli da Igresia du nosu lugal, pur sel curadol dus seis cuñaus, Enríquez; menoris de edai.
A familia Frade ten un inventariu tasau, pa dividil y repartil us bienis que dejó un antecesol da familia; u doctol D. M iguel Carrasco Alonso, que morreu en 1864. Nesti documentu aparecin cubertus, entre elis seis cutelus cu mangu de prata que levan grabau u nomi D. Antonio Henríquez.
Falandu de novu du escudu. Enu da casa dus Fradi, figura 3, cus retoquis de colol qu´ei fici sobre a fotu, siguindu a definición dus hermanus García Carraffa; vemus cu león mira pu otru lau, que será debiu a qu´u canteiru u copiara de un sellu o anelu, ondi as armas se graban u revés.
De toas as maneiras, a casa está ondi antis pudera chamarsi a calli da Igresia, ten escudu cuas armas dus Enríquez y está timbrau cu coroa.
As coroas igual qu´otrus elementus da heráldica son diferentis si se fala de marquesis, condis o duquis. Nesti casu, a coroa que timbra u escudu da casa dus Fradi é unha coroa ducal.
Resumindu, u escudu leva as armas dus Enríquez de Castilla y enu timbri unha coroa ducal que mus fala dus duquis de Medina de Rioseco y non dus duquis de Medinaceli.

19 may 2010

"Entre línguas".

U pasau 15 de Maio, día de San Isidru, as oitu y media da tardi, ena sala du Centru Social Integrau, situ ena Calli Levadiña, y formandu parti dus actus du 3º Xálima Cultural, qu´organiza u Ayuntamentu de Valverdi du Fresnu, du 14 au 21; foi presentau pur Joao Aveledo, Eduardo Maragoto y Vanessa Vila Verde, autoris da obra; a película cu títulu: ENTRE LÍNGUAS.
Nesta obra sayin falandu viciñus de lugaris fronterizus cun Purtugal, das pruvincias de Zamora, Cacris, y Badajó; entre elis, viciñus das Ellas, San Martín de Trevellu y Valverdi du Fresnu, dandu as suas opinions de pur qué falamus asina y de ondi mus poi vil esta fala.
Tamén cua película, proyectaran un documentu que termina cua entrevista feita a Xosé Henrique Costas, Profesol da Universidai de Vigu; principal defensol da procedencia galega da nosa fala, quen manifesta qu´a nosa terra foi poblá pur galegus y leonesis, us cuais se mezclaran cuas persoas que pur entoncis vivían nesti valli.
A obra ten duas partis. Unha primeira oblea (CD), a modu de reportaji recorrendu us pueblus fronterizus y unha segunda incluindu entrevistas que quedaran fora du reportaji y chaman us autoris "documentos". Si alguén tuvera interés pur esta obra, a tenin posta a venta.
Aquí siguiu pudeis vel unha mostra du reportaji.

5 may 2010

Otrus Idiomas

Tendu comu pretestu a celebración du día du libru; a finais du pasau mes d´Abril; a Escuela Oficial de Idiomas de Plasencia levó a cabu pur tercel anu siguiu a actividai de Talleris: "Otrus Idiomas". Esti anu us talleris foran de árabi, fala, lenguaji de signus y rusu.
Ena Escuela Oficial de Idiomas se ensina alemán, francés, inglés, italianu y purtugués y desean, cu estas actividais, cuñocel y acercarsi a otras lenguas, que son a manifestación da diversidai de culturas da humanidai y baju a premisa de que toas elas tenin u mismu valol, porque toas son unha seña de identidai das comunidais que as falan y acercarmus a elas é chegal a ca unha desas comunidais y sabel un poicu mais de nos mismos; tal y comu me dicía u coordinadol D. Federicu Alonso u 28 d´Abril, día que tuvi u honol de participal enus talleris cua presentación da fala das Ellas, San Martín de Trevellu y Valverdi du Fresnu y as suas variantis lagarteira, mañega y valverdeira, según u lugal enu que se fali.
Ademais de dal a cuñocel a nosa fala y de interpretal cua ajuda da miña paisana Antonia Carrasco Andrade u "diálogu d´unha parella de octogenarius", que perteneci a obra de Isabel López Lajas, nacía en Valverdi du Fresnu enu anu de 1884 y que morreu enu anu de 1967. Obra publicá baju u títulu Seis sainetes valverdeiros, pur Henrique Costas González, - Edicions Positivas - en Febreiru de 1998. Tamén fici pa velu enu tallel da fala, esti videu que he subiu a youtube baju u títulu Otrus Idiomas.

3 mar 2010

Us Ministrís da Serra.


U pasau Sábadu, día 27 de Febreiru, a isu das seti y media da tardi, en a Igresia Parroquial "Nosa Senhora da Asunción" asístí au magistral concertu de música sacra dus siglus XV y XVI cun a que nus deleitaran US MINISTRÍS DA SERRA.
Comu reza en u folletu que nus deran antis de comenzal u concertu, us ministrís eran músicus profesionais que a petición de us cabildus das catedrais, as hermandais religiosas o as parroquias, tocaban en distintas celebracions religiosas, así comu en bautizus, bodas, enterrus a petición de particularis.
US MINISTRÍS DA SERRA e un grupu que naci comu idea de u nosu paisanu Manuel Pascual, cun u fin de rescatal aquela velha tradición. Esti grupu musical ademais de revivil un´a antigua profesión descunhocía en estis días, tamén nus deleitan cun us medievais acordis que sayin de instrumentus tan extranhus hoixi pa nos comu son: A espineta, a chirimía y u sacabuchi.
U concertu u titularan "Agenda defunctorum" cun u que conmemoran us 450 anus da morti du compositol extremenhu Juan Vasquez, que naceu en Badajoz a principius du siglu XVI. A Agenda defunctorum e un´a obra de esti autol.
U grupu musical creau pul Manuel Pascual, baju u nomi de US MINISTRÍS DA SERRA u componin:
Linde Van der Veken, que naceu en Flandes y é licenciá en Musicología pul a Universidai Católica de Lovaina (Bélgica).
Jesús Alberto Domínguez Pérez, de Cáciris. Diplomau comu Maestru en a especialidai de Educación Musical pul a Universidai de Extremadura.
Félix Alberto García Hidalgo Barquero, de Don Benitu. Licenciau en Historia y Ciencias da Música pul a Facultai de Geografía e Historia de Salamanca.
Manuel Pascual. Terminaus us seis estudios de Música Clásica, fizu a especialidai en dirección e interpretación da música antigua en u Departament de Músique Ancienne de Toulouse (Francia), dispois en u Conservatoire de Músique de Ginebra (Suiza) y en a Iniversidai suiza "Schola Cantorum Basiliensis". A pesal de sel un zagal novu ten un´a larga carreira musical habendu grabau 8 discus, feitu bandas sonoras en varias películas y obras de teatru.

25 feb 2010

IV Semana das Lenguas.

A Escuela de Educación Infantil y Primaria "ALFONSO VIII" de Plasencia, esti anu celebra desde u día 22 de Febreiru hasta u día 26 du mismu mes a "IV SEMANA DE LAS LENGUAS".
U Directol de esta Escuela D. Javier Juanals ha ditu que dandu a cunhucel oitras lenguas y oitras culturas, se ensina a us zagais y as zagalas a convivil en a diversidai y a sabel respetal a oitras pesoas y oitras culturas.
As actividais de esta presente semana se centran na FALA, U COREANU, U ROMANÍ, U ALEMAN y U LENGUAJI DE SIGNUS.
U día 22 de Febreiru se dedicó a FALA y tuvi a enormi satisfacción de participal a u largu de toa a minhán departindu cun us alumnus de ditu Centru.
Comu complementu edití un vídeu utilizandu comu guía de partía un´a presentación que en u 2001 fici pa a Asociación de vicinhus de u lugal.
He subiu un´a versión adaptá pa internet a Youtube que vus pegu aquí bebaju pur si tindis interés en vela.

A u largu de a media hora de u recreu, se ficu nu patiu de a Escuela a Gran Pegá de saludus, que cunsistía en completal un gran mural cun distintas expresión das diferentis lenguas que se tratan en a semana.
Oitras pesoas que participaran a u largu de a minhán dedicá a FALA foran, u Administrativu de u ayuntamentu de San Martín de Trevellu Carlos Máquez y as nosas paisanas Sara e Inmaculada, duas maestras que traballan en a Escuela "Alfonso VIII" y que nus deleitaran cun un´a entrañabli adaptación en FALA, feita pur elas mismas; de u popular contu infantil "CAPERUCITA ROJA".
Si queréis sabel algu mais en relación cun esta Semana, tindis a posibilidai de consultal as nuticias de Extremadura du día 24 de Febreiru, a partil du minutu 13:30 de u vídiu que tamén vus incluyu agora, o ficendu clic sobri u nomi da Escuela que apareci en u comenzu de esti escritu.

Noticias de Extremadura. Informativo Territorial de Extremadura. (24/02/10)


31 ene 2010

A FALA, UNMA LENGUA ATRAPÁ NU TEMPU.

A fala unma lengua atrapá nu tempu.
Se trata de un reportaji de Jero Moreno que foi emitiu nu programa "La 6ª. Noticias".



Aquí tes oitru vídeu sobri u Valverdeiru, u Lagarteiru y u Manhegu, as tres maneiras de falal a nosa FALA que ei bauticí na minha página personal sobri u nosu lugal comu XALIMEGU. U bautizu tuvu éxitu. Ya se encontran traballus sobri A FALA na Internet, baju a denominación XALIMEGU.